Czym jest laktoza?
Laktoza jest dwucukrem składającym się z glukozy i galaktozy, która jest obecna w mleku i jego przetworach. Laktoza może również występować w wielu produktach żywnościowych oraz lekach.
Czym jest laktaza?
Omawiany cukier mleczny jest rozkładany przez enzym – laktazę, która produkowana jest w jelitach.
Nietolerancja czy alergia?
Nietolerancja laktozy często jest mylona z alergią na białka mleka krowiego. W rzeczywistości są to dwa różne schorzenia, które mogą dać podobne objawy, lecz ich skutek jest odmienny. Procesy zachodzące podczas nietolerancji zachodzą bez udziału układu immunologicznego, tak jak jest w przypadku alergii.
Dlaczego dochodzi do nietolerancji laktozy?
W początkowych miesiącach życia dziecka, laktaza jest produkowana w dużej ilości, natomiast po odstawieniu od piersi jej aktywność stopniowo spada, co jest całkowicie naturalnym procesem uwarunkowanym genetycznie. Ten spadek aktywności skutkuje w efekcie nietolerancją laktozy u ludzi dorosłych i jest procesem nieodwracalnym.
Zmniejszenie ilości laktazy w przewodzie pokarmowym może być również spowodowane jego schorzeniami, po których ustąpieniu, laktoza jest ponownie trawiona.
Warto zauważyć, że wśród mieszkańców Europy Środkowej występuje zauważalnie wyższa tolerancja laktozy niż w przypadku mieszkańców Azji, gdzie kulturowo mleko nie jest tak częstym produktem w diecie jak u Europejczyków.
Czym objawia się nietolerancja laktozy?
Najczęstszymi objawami związanymi z nietolerancją laktozy jest biegunka, wzdęcia, bóle brzucha, uczucie pełności, burczenie, oddawanie nadmiernych gazów. W zależności od ilości spożytej laktozy, objawy nasilają się. Czas pojawienia się objawów od spożycia produktu zawierającego laktozę waha się od 30 minut do 12 godzin.
Jak zdiagnozować nietolerancję laktozy?
W przypadku kiedy chcemy się upewnić, czy mamy do czynienia z nietolerancją laktozy, możemy na kilka dni wyeliminować z diety produkty mleczne oraz inne produkty w których składzie jest laktoza. Pomoże to w zdiagnozowaniu objawów jakie możemy zauważyć po spożyciu określonych produktów. Do dyspozycji mamy również testy które pomogą w diagnostyce:
- Metoda bezpośrednia, czyli pomiar aktywności laktazy w jelicie cienkim.
- Metoda pośrednia, czyli test oddechowy (WTO – test polegający na badaniu wydychanego powietrza pod kątem stężenia wodoru, który wytwarzany jest przy nieprawidłowej fermentacji laktozy), lub ocena pH stolca, lub badanie genu laktazy.Wskazówki w doborze odpowiedniej diety.
Eliminacja produktów mlecznych może wiązać się z niedoborami żywieniowymi między innymi wapnia oraz witamin, co może wiązać się z zaburzeniami mineralizacji kości, dlatego ważna jest odpowiednio zbilansowana dieta.
Gdzie możemy jeszcze znaleźć wapń?
Produkt | Zawartość wapnia w 100 g |
Sardynka | 330 mg |
Tofu | 350 mg |
Soja | 240 mg |
Migdały | 239 mg |
Figi suszone | 203 mg |
Orzechy laskowe | 186 mg |
Fasola biała (suche nasiona) | 163 mg |
Żółtko | 147 mg |
Morele suszone | 139 mg |
Słonecznik, nasiona | 131 mg |
Napój sojowy/ryżowy | 120 mg |
Otręby pszenne | 119 mg |
Pasztet z kurczaka | 94 mg |
Szpinak | 93 mg |
Należy unikać mleka, serwatki oraz mleka w proszku, ponieważ zawierają one w swoim składzie największe ilości laktozy.
Warto ograniczyć spożycie przetworów mlecznych do ilości tolerowanych, a w szczególności warto rozważyć stosowanie fermentowanych produktów mlecznych takich jak jogurt, maślanka, kefir oraz sery twarde, ponieważ zaobserwowano znaczne ograniczenie objawów nietolerancji. Niższą zawartość laktozy w tych produktach zawdzięczamy bakteriom mlekowym, które w trakcie fermentacji trawią laktozę, zmniejszając jej ilość nawet o 25-50%.
Na rynku znajdziemy również produkty mleczne o obniżonej zawartości laktozy (poniżej 1g/100ml). Niezależnie od wybranego produktu, należy sprawdzić jego skład na etykiecie, ze względu na dodawanie przez producentów mleka oraz wprowadzanie na rynek nowych produktów mlecznych. Jednocześnie warto rozważyć suplementację wapnia i innych makroskładników, w przypadku ich zbyt małej ilości w diecie.
Osoby z ciężką nietolerancją laktozy powinny unikać produktów, w których dodano nawet niewielkie ilości mleka lub jego przetworów. Przykładami mogą być wysoko przetworzone produkty takie jak: niektóre rodzaje pieczywa, napoje w proszku, zupy instant, konserwy mięsne oraz wyroby cukiernicze, a także leki.
Warto również dodać, że dieta bogata w laktozę często przyczynia się do problemów z otyłością i powoduje trudności w odchudzaniu dlatego zachęcamy do ograniczenia laktozy w swojej diecie.
Wskazówki w doborze odpowiedniej diety- Catering dietetyczny Fit & Eat
Jeżeli jesteś z Warszawy i okolic, masz nietolerancję lub alergię na laktozę kup dietę „Bez laktozy i bez glutenu”, którą poleca Agata Młynarska. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci w doborze odpowiedniej diety.