Wstęp

Choroby dietozależne są grupą schorzeń dotykających coraz więcej osób. Rzesza osób cały czas nie zdaje sobie sprawy jaki wpływ może mieć racjonalne odżywianie na stan naszego organizmu. Bardzo często można zaobserwować ludzi, którzy zamiast wspomagać walkę ze swoimi dolegliwościami sposobem żywienia, sięgają po coraz to nowe pigułki, zapominając że najważniejsze są podstawy. Nie bez powodu mówi się „jesteś tym co jesz”.

Nowotwory

Cały czas mimo ciągłej pracy lekarzy i naukowców, nadal nie dysponujemy skutecznym narzędziem, które upora się z rakiem. Robimy postępy, gdyż ciągle wypływają coraz to nowe badania, które informują że jakiś składnik odżywczy jest skuteczny i zabezpieczy nas przed powstaniem nowotworu. Za blisko 30% wszystkich nowotworów na świecie odpowiedzialne są czynniki żywieniowe, dlatego bardzo ważna powinna być dla nas właściwa profilaktyka.

Profilaktyka nowotworów

Najważniejszym i udowodnionym parametrem, który wpływa na powstanie nowotworu jest otyłość, czyli choroba XXI wieku. Jej przyczyną jest zwykle nieregularna, pełna pustych kalorii i słodzonych produktów dieta oraz zbyt mała aktywność fizyczna. Otyłość ma wpływ na powstawanie raka za pomocą różnych mechanizmów. Zaliczamy do nich wpływ na metabolizm tłuszczów i węglowodanów, czynność układu odpornościowego, stężenia hormonów (estradiol i insulina), czynniki regulujące proliferację i wzrost komórek takie jak insulinopodobny czynnik wzrostu a także białka zwiększające lub zmniejszające dostępność hormonów dla tkanek jak globulina. Wykazano, że obniżenie masy ciała poprzez właściwą dietę, obniża ryzyko występowania raka piersi u kobiet i mężczyzn.

Nieporządany składnik naszej codziennej diety, który wpłynie na większe ryzyko nowotworu to nienasycone kwasy tłuszczowe konfiguracji trans czyli potocznie mówiąc tłuszcze trans. Tłuszcze te, wbudowują się w błony komórkowe, powodując zmiany w ich funkcjonowaniu i mogą nasilać rozrost guzów. W programie badawczym Euramic udowodniono zależność pomiędzy spożyciem tłuszczów trans, a zachorowalnością na raka prostaty, okrężnicy a także piersi. Tendencja spożycia tłuszczów trans w Polsce i w Europie jest cały czas za wysoka, głównie ze względu na to, że bogate w nie są ogólnodostępne produkty cukiernicze i fast food. Wyeliminowanie ich z diety na rzecz nienasyconych kwasów tłuszczowych konfiguracji cis, które zresztą mają udowodnione działanie antynowotworowe, na pewno zmniejszy ryzyko powstawania raka.

Kolejny składnik naszej diety, który na pewno wpłynie korzystnie na profilaktykę nowotworów jest kwas foliowy. Znajduję się w wielu warzywach, owocach, ziarnach zbóż i nasionach roślin strączkowych. Jego niedobór w diecie może zwiększyć ryzyko raka jelita grubego i piersi, więc powinniśmy zadbać o jego właściwy poziom.

Profilaktyka wg badań

Badania dowodzą, że antyoksydanty redukują ryzyko powstawania nowotworów. Najważniejsze, o których podaż powinniśmy zadbać w naszej diecie to Witamina C, witamina E, witamina A, likopen, selen i polifenole. Witamina C zawarta głównie w papryce czerwonej, brokułach, owocach cytrusowych, w dużych dawkach wspomaga naturalną odporność na nowotwory. Jest również bardzo pomocna w odbudowie chorej komórki oraz tkanki, jak i sprzyja wzmożonej aktywności komórek odpornościowych. Bogatym źródłem witaminy E są ziarna zbóż, zielone warzywa liściaste, groszek i kukurydza. Jej ważną funkcją jest wpływ na stabilizację błon komórkowych. Jest również antyoksydantem wewnątrzkomórkowych. Witamina A zawarta w roślinach o barwie pomarańczowej zielonej i żółtej, a także w tranie i wątrobie zwierząt może być skuteczna w profilaktyce nowotworów, ale powinnyśmy zwrócić uwagę, aby spożywać ją w formie naturalnej. Selen, składnik peroksydazy glutationowej, działa wspólnie z witaminą E Znajduję się w nieoczyszczonej soli morskiej, rybach morskich, czosnku i kukurydzy. Likopen występujący w pomidorach posiada również udowodnione działanie antynowotworowe. Polifenole, zawarte głównie w zielonej herbacie hamują procesy nitrozylacji.

Cukry proste, a szczególnie ich wysokie spożycie jest również jednym z parametrów sprzyjających nowotworom. Wykazano związek pomiędzy spożyciem węglowodanów o wysokim IG (powodującym podwyższenie poziomu insuliny), a zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka piersi. Ponadto szereg badań sugerują wysoką korelację pomiędzy ryzykiem raka jelita, a nadmiernym spożywaniem węglowodanów prostych. Badania epidemiologiczne sugerują również, że diety wegańskie ( zwykle o niskim indeksie glikemicznym) wiążą się z niższym ryzykiem raka trzustki. Mniej liczne publikacje sugerują, że wysokie IG może podwyższać ryzyko wystąpienia raka jajnika, macicy, jamy ustnej, krtani a także przełyku. Powyższe argumenty dają już nam solidną podstawę abyśmy zwrócili uwagę na rodzaj węglowodanów w naszej diecie, powinniśmy korzystać z produktów pełnoziarnistych, o niskim IG.

Wnioski

Wiele osób bagatelizuje wpływ diety na walkę z nowotworami. Powyższe informacje powinny dać nam jasno do zrozumienia że to błąd, a właściwa dieta to podstawa, aby zapobiegać powstawaniu raka. Postarajmy się zmienić i dopasować nasz jadłospis tak, aby nie brakowało tych cennych składników, które pozwolą nam cieszyć się zdrowiem organizmu przez długie lata.